Medlerin Roj’u

Med ve Medya televizyonlarının ardından tehdit altındaki bir dilin şarkısını söyleyen Roj TV de susturulmak isteniyor.

Kürt basın camiasında en köklü televizyonculuk geleneğine sahip olan Roj TV’nin yayınları dün durdu. Roj TV için program hazırlayan RojNV stüdyolarına Belçika polisi tarafından düzenlenen baskının ardından televizyon yayınları kesildi. Avrupa’da Kürt basın yayın kurumlarına yönelik baskılar, kapatmalar Kürtler için yeni bir durum değil. Dünyadaki ilk Kürt televizyonu Med TV ve Medya TV de daha önce yayın lisanslarının iptal edilmesi yoluyla kapatılmıştı.

İlk Kürt televizyonu Med TV

30 Mart 1995 tarihinde ilk Kürt televizyonu İngiliz Bağımsız Televizyon Kurumu’ndan alınan lisansla yayına başladı. Dünyada ilk kez yasaklı bir dilde sinyaller gönderiliyordu alıcılara: Rojbaş Temaşevanên Hêja! Kürt halkının her türlü savaş hukukun ayaklar altına alındığı bir kirli savaşla imha edilmeye çalışıldığı bir dönemde Med TV bağımsız bir haber kaynağı olarak psikolojik harekatın aşılmasında önemli bir rol oynadı. Kürtçenin dört lehçesi, Türkçe, Arapça, Asuri dillerinde yayın yapan televizyon Kürdistan coğrafyasının tüm renklerini içinde barındırıyordu.

Med TV’ye yönelik ilk baskın 1997 yılında Belçika’nın Sputnik operasyonu çerçevesinde Denderleeuw’daki stüdyolara karşı gerçekleştirildi. Bu baskın sırasında da Med TV’nin yayınlarını durdu. Operasyon çerçevesinde açılan soruşturma yıllarca sürdükten sonra Med TV lehine sonuçlandı. Alanındaki ilk kanal olan Med TV, kuruluşundan yaklaşık dört buçuk yıl sonra 17 Kasım 1999’da kapatıldı. Med TV’yi kapatma kararı alan kurum, İngiltere’nin RTÜK’ü niteliğindeki Bağımsız Televizyon Komisyonu oldu. Komisyon kapatma kararında gerekçe olarak KCK Önderi Abdullah Öcalan’ın yakalanmasının ardından Avrupa’nın dört bir yanında protesto gösterilerinin patlak vermesi sırasında kanalın ‘tarafsız yayıncılık ilkelerine uymayıp, tahrik edici yayın yapması’nı gösterdi. 15 Şubat komplosunun ardından Med TV’nin kapatılması Kürtler arasında büyük öfke uyandırmıştı. Birçok uluslararası kurum ve kuruluş da Med TV’ye yönelik baskıları kınadı.

Bu süreçte Almanya’nın Kassel şehrinde Orhan Aykan adlı bir Kürt genci, Med TV’nin kapatılmasını protesto etmek ve KCK önderi Öcalan’a yönelik komployu kınamak için bedenini ateşe verdi. Aykan 26 Mart 1999 tarihinde kaldırıldığı hastanede hayatını kaybetti.

Medya TV bayrağı devraldı

Med TV henüz yayında iken Medya TV yayına başlamıştı. 29 Temmuz 1999’de uydudan Fransa üzerinden yayına giren televizyonun kapatılması için Türkiye bir kez daha düğmeye bastı. Girişimler beş yıl sürdü. Şubat 2004’te Fransa’nın RTÜK’ü olan ‘Fransız Lisans Kuruluşu’ Medya TV’nin yayın lisansını iptal etti. Bu kararın alınmasında gerekçe olarak ‘Medya TV’nin Med TV’nin devamı olması’ gösterildi.

Roj TV

Roj TV ise 1 Mart 2004 yayın hayatına başladı. Avrupa’dan Ortadoğu’ya kadar birçok bölgede izlenebilen Roj TV, Kürtçe’nin bütün lehçelerinin yanı sıra Türkçe, Arapça ve Süryanice dillerinde de yayın yapıyor. Roj TV’nin yayın lisansı Danimarka’dan. Ağırlıklı olarak Denderleeuw’da bulunan RojNV stüdyolarında hazırlanan programların yayınlandığı RojTV’nin de yayınları stüdyo merkezine düzenlenen baskının ardından kesildi.

Roj TV, dil üzerindeki yasak ve kısıtlamalar nedeniyle, Kürt dili ve kültürünün korunmasında önemli bir rol oynayan bir televizyon konumu. Kürtleri ilgilendiren her türlü haber, aktüalitenin yanısıra, kültür-sanat programları yayın akışının ağırlıklı bölümünü oluşturuyor. Roj TV, dört farklı ülkede yaşayan Kürtlerle, Kafkasya ve Avrupa’da yaşayan Kürtlerin sosyal, kültürel, ekonomik ve siyasal yaşamını, güncel sorunlarını ele alan bir yayın politikasına sahip. Kürtlerin yaşadıkları topraklar Asya’dan Avrupa’ya dünyanın birçok yerini (Avustralya, Arap ülkeleri, İsrail, Amerika ve Japonya’da göç edilen yerler arasındadır) içine alabilecek kadar genişti. Roj TV, uydu yayınları aracılığıyla tüm bu alanlara yayın yapmaktaydı.

Merkez stüdyoları Belçika’da olan Roj TV’nin temel sloganı „Barışın ve Özgürlüğün Sesi“. Roj TV’nin tanıtım metninde ise şunlar yeralıyor: „Bütün dillerin en güzel kelimesi ‘Güneş’. Güneş kelimesinin Kürtçe’deki karşılığı ‘Roj’. Roj kelimesinin diğer anlamı ise ‘gün’. Kürtlerin yaşamında ‘Roj’ üçüncü bir anlam taşıyor: Yasaklanmış; eğitim ve yayın hakkı olmayan ve gün geçtikçe eriyerek yok olma tehditi altındaki bir dilin şarkısını söylüyor Roj TV.“

Roj TV’nın yayınları uzun bir süreden bu yana Kürt basınını içerden ağır baskılar altında tutan Türk devleti tarafından engellenmek isteniyordu. Uluslararası alanda diplomatik girişimlerde bulunan Türkiye, Kürt illerinde de sinyal terörüyle Roj TV’nin halka ulaşmasını engellemeye çalışıyordu. 
Türk devleti ve AKP hükümeti 2005 yılından bu yana Roj TV’nin yayınlarının engellenmesi için bir çok girişimde bulundu. Danimarka makamlarına Roj TV’nin yayınlarının engellenmesi için sayısız başvuruda bulundu. Roj TV’nın kapatılmasına karşı çıkan 54 Kürt Belediye Belediye Başkanı hakkında hapis istemiyle açılan dava ceza ile sonuçlandı.

Danimarka Medya Sekreterliği Mayıs 2008’de Roj TV yayınlarının yasalara uygun olduğunu tescil etmişti. Geçtiğimiz günlerde bir açıklama yapan Roj TV yönetimi kapatma girişimleri konusunda şunları kaydetmişti: „Hukuki ve diplomatik yollarla sonuç alamayan Türk devleti, şimdi gerici ve yasakçı İran rejimiyle birlikte 3 Şubat’tan bu yana yayınlarımızı korsan, kanun ve etik dışı bir şekilde engellemek istenmektedir. Yayınlarımız İran’ın başkenti Tahran yakınlarından gönderilen sinyallerle engellenmektedir. Yayınlarımıza atılan sinyallerin bir TV yayınını engellenmekten çok daha öte bir amaç taşıdığı açık bir gerçektir. Türkiye’deki Kürt halkı, seçilmişleri, kurumlarına karşı başlatılan operasyonlar, Güney Kürdistan’a İran ve Türk ordusunun askeri saldırılarını artırdığı bir dönemde bölgeden tek ve doğru haber veren Roj TV ve NEWROZ TV’nin engelenmesi dikkat çekicidir. İran ve Türk devleti Kürdistan’da geniş çaplı askeri bir operasyon öncesi Kürt halkının dünyaya açılan penceresini sinyal terörü ile kapatmak istiyorlar.”

HABER MERKEZİ
YENİ ÖZGÜR POLİTİKA